W ramach poleceń książek ze zbiorów CINiB-y proponujemy podróż poszerzającą horyzonty.
Co miesiąc zaprezentujemy 10 nieoczywistych pozycji tematycznych, które przybliżą Wam interesujących twórców, różne języki, inne kultury – bliższe i dalsze. Książki można przeglądać w Akwarium (I. poziom), a osoby zainteresowane wypożyczeniem prosimy o zabranie interesującej pozycji i zaniesienie jej do Wypożyczalni.
Tamara Duda – Córeczka. Przeł. Marcin Gaczkowski / Тамара Горіxа Зерня – Доця
Kiedy rozum śpi, eksplodują wielkie talenty. Donbas, dramatyczne wypadki wiosny i lata 2014 roku. Po wojennej szachownicy zręcznie porusza się drobna kobieca sylwetka, niesie nadzieję na rychłe zwycięstwo światła nad ciemnością. Córeczka Tamary Dudy wciąga, frapuje, wzrusza i bawi do łez. To najpiękniejszy hołd złożony wielu bezimiennym bohaterom wojny na wschodzie Ukrainy.
Події роману розгортаються навесні-влітку чотирнадцятого року у Донецьку. Донбас – це точка обнуління, місце сили, де прозвучали найважливіші запитання. І тільки там заховані потрібні відповіді. Там де все починалося, там все і завершиться, коли історія пройде чергове коло, і вічний змій Уроборос знову вкусить себе за хвіст. Саме героїня втратила родину, дім, роботу, ілюзії – і саме тут зібрала уламки життя заново, віднайшла новий смисл і нову опору. Крок за кроком читач спостерігає процес трансформації, переродження гречкосія у воїна. Ця книга назавжди змінила того, хто її написав, і змінить кожного, хто її прочитає. Бо війна – це коли ти їси землю. І що найважливіше, коли годуєш землю.
/Opis pochodzi od wydawcy/
Eugenia Kuzniecowa – Drabina. Przeł. Iwona Boruszkowska / Євгенія Кузнєцова – Драбина
Brawurowa opowieść o (nie)udanej ucieczce i (nie)spodziewanym powrocie. Introwertyczny Tolik zawsze marzył o własnym domu w Hiszpanii. Kiedy jego marzenie się spełniło i usiadł w wygodnym fotelu, w Ukrainie wybuchła wojna. U progu pojawiła się matka z jego siostrą i jej przyjaciółką, wujem, cioteczną babką, dwoma kotami i hałaśliwym psem. Wyśniona oaza spokoju do złudzenia zaczęła przypominać jego dom rodzinny nieopodal Winnicy. W fontannie, na tonie nawozu, cioteczna babka posadziła pomidory, wujek uzależnił się od flippera, matka nie przestaje dopytywać o narzeczoną. A Tolik, by nie oszaleć, wchodzi do swojego pokoju przez balkon, po drabinie. Taka sytuacja nie może trwać wiecznie.
/Opis pochodzi od wydawcy/
Liubov Panchenko – Recovery: album / Любов Панченко – повернення: альбом
Pierwszy i jak dotąd jedyny taki, obszerny album przybliża życie oraz twórczość Lubow Panchenko (1938-2022). Wszechstronna artystka i projektantka mody pozostawiła po sobie niezwykłe dzieła: szkice hafciarskie, projekty aplikacji, akwarele, gwasze, linoryty, fantazyjne malowidła ścienne czy kolaże z różnych tkanin. Prezentowała w nich charakterystyczne, ukraińskie motywy ludowe i ornamenty, należała także do ruchu na rzecz odrodzenia kultury ukraińskiej „Szistdesiatnyky”. Z tych powodów została uznana przez reżim komunistyczny za wroga i przeżyła lata prześladowań oraz cenzury, nigdy jednak nie wyrzekła się swojej ideologii. Po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę otrzymała nagrodę im. Wasyla Stusa, a większość jej prac po ostatniej inwazji rosyjskiej trafiło do zbiorów Muzeum Szestdesiatnystwa. Około 2021 roku powstała gra online oparta na jej twórczości.
Liubov Panchenko’s Art album is the first and, so far, only publication of her artworks, which returns her name to the Ukrainian Art after decades of oblivion. Only thanks to the publications in “Radianska zhinka” (Soviet woman) magazine back in 1960s and -70s of her embroidery sketches and fashion designs, which carried the expressively Ukrainian folk motifs, the Ukrainian public had a glimpse at her broad talent. Being a very gifted designer Liubov Panchenko has been working in different art genres. Among her works are lyrical watercolors, linocuts, ornamental fantasy wall paintings and unparalleled collages made from fabric patches. Panchenko’s entire oeuvre was conspicuously Ukrainian in its very essence, something that was judged by Communist regime as “bourgeois nationalistic” and, therefore, heavily censored and restricted. That is why Liubov Panchenko had no personal exhibitions or publications during Soviet times. Currently, most of Panchenko’s artworks are in the collection of Museum of Shistdesiatnytstvo — Ukrainian Sixties (a political art movement during Khrushchev Thaw times in the 1960s). Since 2021, there is also a game online containing Panchenko’s artwork.
Альбом творчості Любові Панченко — перше і поки що єдине видання її творів, підсумок її життя і, водночас, повернення її імені в українське мистецтво, адже завдяки публікаціям в журналі «Радянська жінка» 1960 – поч. 1970-х років її ескізів до вишивання і конструювання моделей одягу з виразними фольклорними українськими мотивами, хоча б цей бік творчого обдарування Любові Панченко був трохи відомий українському загалу. Будучи талановитим модельєром, Любов Михайлівна працювала у різних жанрах мистецтва — в її доробку ліричні акварелі, ліногравюри, розкіш фантазійних декоративних розписів і неповторні картини-колажі з пальтової тканини. Проте вся її творчість мала яскраво виражений український колорит, що в часи комуністичного застою вважалося проявом «буржуазного націоналізму» і, відповідно, гальмувалося, замовчувалося владою. Звідси — відсутність персональних виставок і публікацій. На сьогодні більша частина творчого доробку художниці зберігається у Музеї шістдесятни- цтва — філії Музею історії міста Києва.
/Opis w jęz. angielskim i ukraińskim pochodzi od wydawcy/
Ostap Sływynski – Adam. Przeł. Bohdan Zadura / Остап Сливинський – Адам
Słówkiem, które sponsoruje tom poetycki „Adam” Ostapa Sływynskiego jest epifania, nie zawsze jednak poprzez metafizyczne konteksty którejś z tradycji duchowych – ujawnia się bowiem ona także w historiach miłosnych, odtwarzaniu chwil minionych a nieprzeżytych do końca; rozlewa na wiele podmiotów i podmiotek, którym autor hojnie udziela głosu lub których słowa chce przekazać wiernie. Oznacza to mnogość narracji, doznań, obrazów i detali, a co za tym idzie – punktów spojrzenia, zróżnicowanych także czasowo: od tektoniki wieków i topornych kół zębatych władzy po drżenie kochanków, któremu taktuje sekundnik.
/Opis pochodzi od wydawcy/
Oksana Zabużko – Najdłuższa podróż / Оксана Забужко – Найдовша подорож
24 lutego 2022 ziemia zatrzęsła się od rosyjskich rakiet padających na Ukrainę. Świat powinien zmienić się nieodwracalnie, ale czy się zmienił? Czy zobaczył wreszcie w Rosji to, co od co najmniej stulecia widzą w niej Ukraińcy? […] Oksana Zabużko, która 23 lutego wpadła z krótką wizytą do Warszawy [nie wiedząc, że do domu w najbliższym czasie nie wróci], w dniu inwazji została „pisarką w podróży”. Od tamtej pory powtarza: Rosja do takiego stopnia nie może pogodzić się z niepodległością Ukrainy, że chce ni mniej, ni więcej, tylko tego, żeby Ukraina nie istniała. Najdłuższa podróż nie jest jednak książką czarną. W tym pasjonującym i błyskotliwym eseju Zabużko przypomina, że jedynym źródłem władzy w Ukrainie jest lud, a „Ukraina wybrała być”. […] A skoro „mała” Ukraina może odmówić gry na zasadach niszczącego planetę surowcowego imperium, to może jest nadzieja na większą, cywilizacyjną zmianę?
/Opis pochodzi od wydawcy/
Żanna Komar, Julia Bohdanova – Secesja we Lwowie / Secession in Lviv
Album prezentuje jeden z najznakomitszych i dobrze zachowanych, a przy tym najmniej znanych zespołów architektonicznych Europy Środkowo-Wschodniej z początku XX wieku. Zabytki te swoją wyjątkowość zawdzięczają wybitnym architektom związanym z Politechniką Lwowską. Przykładem jedynego w swoim rodzaju charakteru tej architektury jest zdobnictwo zaczerpnięte ze stylu zakopiańskiego czy Huculszczyzny. W publikacji przedstawiono 53 obiekty, ponad 230 kolorowych zdjęć i wiele oryginalnych, archiwalnych ilustracji. Ukazano sylwetki lwowskich architektów, a także budowniczych i właścicieli budynków. Pozycja jest dwujęzyczna, obok tekstów w języku polskim można znaleźć informacje w języku angielskim. Ich autorkami są dwie badaczki: Żanna Komar (Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków) oraz Julia Bogdanowa (wydział architektury Politechniki Lwowskiej). Autorem większości zdjęć współczesnych jest ukraiński fotograf Sergey Tarsov oraz Katarzyna Łoza, Oleksandr Novitsky i Jacek Tokarski.
The album present one of the finest and best preserved, and at the same time the least known, architectural complexes of East-Central Europe from the beginning of the 20th century. These sights are exceptional thanks to the renowned architects connected to the Lviv Polytechnic School. The decorations drawn from the Zakopane or the Hutsul style (the region in the East Carpathian Mountains in western Ukraine) are an example of the unique character of this architecture. The book discusses 53 sights with over 230 color photographs and many original archival illustrations. It presents the profiles of Lviv’s architects, as well as developers and owners of the buildings. The book is bilingual, with information in Polish and English. The authors are two researchers: Żanna Komar (International Cultural Centre, Krakow) and Julia Bogdanowa from the architecture department of Lviv Polytechnic. Most of the modern photographs were taken by Ukrainian photographer Sergey Tarsov, as well as Katarzyna Łoza, Oleksandr Novitsky, and Jacek Tokarski.
/Opis pochodzi od wydawcy/
Eugenia Kuzniecowa – Nim dojrzeją maliny / Євгенія Кузнєцова – Спитайте Мієчку
Trzy siostry, jedno miejsce na ziemi. Kojąca opowieść o powrocie do domu. […] Azyl znajdują w swoim raju z dzieciństwa – u babki Teodory. W jej domu, ukrytym w gąszczu krzewów, wśród śpiewu ptaków i zapachu owocujących drzew, czas na chwilę się zatrzymuje. Kobiety mogą na nowo odkryć siebie i łączące je więzi. Ale życie nie pozwala o sobie zapomnieć i coraz gwałtowniej wdziera się do ich niemal magicznego schronienia. Nie da się przed nim uciec, ale teraz już można stawić mu czoła. […] Nim dojrzeją maliny niesie nadzieję wszystkim, którzy marzą o szczęśliwym miejscu na ziemi.
/Opis pochodzi od wydawcy/
Pewnego grudniowego wieczora pijany sędzia śmiertelnie potrąca czarnym BMW żonę głównego bohatera na użhorodzkiej ulicy. Po uniewinnieniu sprawcy wypadku Mark Zadorożny postanawia sam wymierzyć sprawiedliwość i wziąć sprawy w swoje ręce. Nowa powieść Andrija Lubki rozpoczyna się jak thriller społeczny obnażający korupcję współczesnego państwa ukraińskiego. Jednak rozwój fabuły na różnych płaszczyznach czasowych zaskakująco zmienia pierwotną perspektywę.
/Opis pochodzi od wydawcy/
Słownik wojny. Ułożył Ostap Sływynski / Словник вìйны. Укладач Остап Сливинський
Ta wyjątkowa książka została napisana przez ukraińskiego poetę, tłumacza i eseistę – Ostapa Sływynskiego, a ilustracje do niej stworzyła pochodząca z Ukrainy artystka, Anastasya Avramchuk. Opowieści przytaczane w Słowniku wojny można było usłyszeć na lwowskim dworcu, przez który w pierwsze tygodnie i miesiące wojny przetaczały się ze wschodu na zachód potoki setek tysięcy uchodźców, wymęczonych, ale spragnionych rozmowy. […] Proste, poruszające wypowiedzi w języku ukraińskim oraz, równolegle, w polskim tłumaczeniu, przeplatają się z niezwykłymi obrazami.
На львівському вокзалі, через який у перші тижні й місяці війни перекочувалися зі сходу на захід потоки із сотень тисяч вимушених переселенців, у тимчасових притулках, навіть просто на вулиці, біля кіосків із кавою, — люди розповідали. Часом починали розповідати самі, іноді треба було делікатно зачепити, поставити кілька простих запитань — і проривала якась хвиля, яку важко було спинити.
/Opis pochodzi od wydawcy/
Odesa. Długi wiek XX w sztuce / The long 20th century in art (katalog wystawy)
[…] Sztuka w Odessie zawsze odzwierciedlała bogactwo kulturowe, zróżnicowane wpływy oraz burzliwe wydarzenia, które kształtowały historię tego regionu w XX wieku. Dziś miasto znajduje się na linii frontu, a większość inicjatyw artystycznych została brutalnie przerwana wybuchem pełnoskalowej wojny w 2022 roku, co spowodowało zniszczenie wielu zabytków architektury oraz dzieł sztuki. Wystawa „Odesa. Długi wiek XX w sztuce” prezentuje dzieła, które opowiadają o narodowej tożsamości i roli sztuki w obecnej wojnie oraz o mozolnym procesie budowania kanonu artystycznego i promieniowaniu sztuki europejskiej na krańce kontynentu przez cały XIX i XX wiek. Przez pryzmat różnorodnych narodowości i kultur, prezentuje historię całej południowej Ukrainy. Album z tekstami równolegle w języku polskim oraz angielskim, przekład z języka ukraińskiego. Polecamy także katalog z wystawy „Ukraina. Wzajemne spojrzenia”/ „Ukraine. A different angle on neighbourhood”.
Album accompanying the exhibition “Odesa. The Long 20th Century in Art” tells about the history, art and identity of the city – the pearl of the Black Sea from the 19th to the 21st century, and notes all the most important political and artistic breakthroughs. The photographs in the album show both the dignified city of 1895, the port of Odessa during the 1917 revolution, and the activities of artist-protesters from the 1960s. The city is the scene of struggles of various actors: the search for artistic individuality by fin de siecle creators, the imposition of the principles of socrealism and its overcoming in the 1970s, the building of an independent Ukraine, the war for Crimea in 2014 and full-scale Russian aggression in 2022. […] The album contains about 100 works – photographs from the life of the city and its artists, postcards, reproductions of graphics, paintings and sculptures. They are accompanied by texts – about art, cinematography, the distinctiveness of Odessa compared to other cities and regions of Ukraine, and the myth of Odessa in culture. We also recommend the album from the exhibition „Ukraine. A different angle on neighbourhood”.
/Opis pochodzi od wydawcy/
Druga połowa lat 80. XX wieku, Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka. Po wybuchu w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej do życia młodego Żeni wkracza całkiem widoczna ręka reżimu totalitarnego. Ojciec chłopca zostaje wysłany do likwidacji skutków awarii. Główny bohater trafia wpierw na obóz dla pionierów, potem na wieś do cioci. W końcu, przeżywszy całe lato w cieniu tajemniczej katastrofy, o której nikt nie chce mówić głośno, udaje mu się uniknąć kolejnej, która nie zabijałaby go latami jak niewidoczne promieniowanie, lecz w jednej chwili zabrałaby jego młode życie.
Дитинство Жені переривається подією, яка назавжди змінила його життя. Аварія на Чорнобильській АЕС зриває з місця сотні тисяч людей. Малого хлопця закрутило у вихорі евакуації. Всі члени родини опинилися в різних місцях: діти — в піонерських таборах, батько ліквідовував аварію на атомній станції, а мама чекала всіх вдома. Життя і брехня, співчуття і зневага, взаємовиручка і лицемірство в країні, яку називали СРСР, автор передає через сприйняття одинадцятирічного хлопця. Хлопця, що прожив літо, коли сонце стало чорним. Книгу видано за сприяння Українського інституту книги.
/Opis w jęz. ukraińskim pochodzi od wydawcy, a w jęz. polskim – od tłumaczki Magdaleny Niewiadomskiej/